اولین دندان آسیای دائمی در حدود 6 سالگی قبل از افتادن دندانهای آسیای شیری و در پشت آنها رویش پیدا میکند و بسیار شبیه دندانهای مجاور خود میباشد.
رویش این دندان با افتادن هیچ یک از دندانهای شیری همراه نیست و متأسفانه بسیاری از والدین متوجه رویش این دندانها نمیشوند و تصور میکنند که این دندان نیز شیری میباشد.
در مراجعات دندانپزشکی، وقتی دندانپزشک به دندانهای دائمی رویش یافته اشاره میکند و در مورد مسواک زدن و مراقبت از این دندانها صحبت میکند و حتی گاهی بدلیل پوسیدگی زودرس آنها والدین را متوجه وضعیت موجود و نیاز به ترمیم این دندانها میکند، والدین بسیار متعجب شده و میگویند دندانهای دائمیکودک ما که هنوز رویش پیدا نکرده و هنوز هیچ یک از دندانهای شیری لق نشده و نیفتاده اند.
در بعضی کودکان، به هنگام رویش این دندان ممکن است درد خفیف تا متوسط در ناحیه بافت پوشاننده مشاهده شود که علت آن التهاب و تورم بافت و لثه پوشاننده دندان نیمه رویش یافته میباشد که در اثر تجمع مواد غذایی، فعالیت باکتریهای زیر لثه، و ضربه دندانهای مقابل طی عمل جویدن ایجاد میشود.
علل شایع آسیب پذیر بودن دندان6 نسبت به سایر دندانها
1- در سطح جونده این دندانها، معمولا شیارها و فرورفتگیهای عمیقی وجود دارد که محل مناسبی برای گیر کردن مواد غذایی و فعالیت میکروبهای پوسیدگی زا است.
2- کودک معمولا تا سن 9-8 سالگی، مهارت و دقت کافی در مسواک زدن ندارد.
3- کودکان تمایل زیادی به مصرف مواد خوراکی پوسیدگی زا از قبیل شکلات و بیسکویت و چیپس و… دارند.
4- دندانها تا دو سال پس از رویش هنوز استحکام و بلوغ کافی را ندارند، به همین علت مقاومت کافی در مواجه با اسیدهای تولید شده توسط باکتریهای پوسیدگی زا را ندارند.
5-عدم اطلاع والدین از دائمیبودن این دندان به دلیل رویش این دندان پیش از افتادن دندانهای آسیای شیری نیز عامل مهمی میباشد.
درمان و پیشگیری برای جلوگیری از پوسیدگی دندان ششم یا اولین آسیای دائمی
- هر 6 ماه یک بار برای چکاب به دندانپزشک مراجعه شود.
- والدین از 6 سالگی، رویش دندان 6 را در دهان کودک تحت نظر داشته باشند.
- مسواک زدن روزانه دندانها توسط کودک و با کمک والدین و نظارت آنها انجام شود.
- مسواک زدن دندانها 2 مرتبه در روز یک بار بعد از خوردن صبحانه و یک بار قبل از خواب توصیه میشود.
- استفاده از نخ دندان در کنار مسواک زدن ضروری است. تا قبل از 9 سالگی کودک قادر به انجام صحیح آن نبوده و این کار باید توسط والدین انجام پذیرد.
- میتوان از دهان شویههای حاوی فلوراید در کودکان بالای 6 سال استفاده نمود.
- برای مقاومتر شدن دندانها در برابر پوسیدگی فلورایدتراپی دورهای توسط دندانپزشک توصیه میشود.
- درمان فیشورسیلانت (گذاشتن شیارپوش) پس از رویش کامل دندان شش و قبل از پوسیده شدن آن توصیه میشود.